Mamdani’s politieke agenda, verankerd in de noden van de gewone New Yorker, jaagde zowat het hele politieke establishment en bijna alle miljardairs tegen hem in het harnas. Die tegenstand voerde vooral een klassieke campagne: met videoadvertenties, vaak doorspekt met valse claims en verdachtmakingen, die erop gericht waren Mamdani te beschadigen. Hij zou een jonge, onervaren snaak zijn, “de economie kapot maken met zijn marxistische ideeën” en zelfs “terroristen steunen”.
Hoe ga je de strijd aan met een constante stroom aan dat soort advertenties? Het team van Mamdani deed het met klasse. Ja, de man zelf is charismatisch en een onmiskenbaar politiek en retorisch talent. Hij werd ook omringd met een straf, creatief communicatieteam dat via de sociale mediakanalen van de campagne een beeld van de man en zijn ideeën schetste dat radicaal anders was dan dat in de georkestreerde aanvallen.
Toch werd het verschil vooral gemaakt op straat, door in te zetten op de principes van het “community organizing”. Opvallend: zowel Barack Obama als Zohran Mamdani hebben allebei een achtergrond als “organizer”.
De zeer hoge vrijwilligerscijfers zijn typerend voor wat men “big organizing” noemt, een snel opschaalbare versie van community organizing die gebruikt maakt van digitale tools om afstand te overbruggen en coördinatie van en communicatie met grotere groepen makkelijker te maken.
De recepten hiervoor kwamen voor het eerst onder de aandacht tijdens de eerste presidentscampagne van Barack Obama. Niet Joe Biden of Kamala Harris, maar wel Bernie Sanders heeft nadien zijn onverwacht sterke campagnes op dezelfde manier georganiseerd, door enorme aantallen vrijwilligers op de been brengen.
Ook typerend voor big organizing: een focus op het werven van een massa aan kleine donaties, eerder dan op het verzamelen van middelen bij enkele zeer grote geldschieters. Op die manier weten kiezers ook dat de kandidaat voor hen allen opkomt en niet “gekocht” is door rijken of bedrijfsleiders die daar nadien iets voor terug willen.
De principes van big organizing werden beschreven in het boek “Rules for Revolutionaries: How Big Organizing Can Change Everything” van Becky Bond en Zack Exley, beiden betrokken bij het ontwerpen van de presidentscampagne van Sanders.
De kunst van het wervend organiseren wordt steeds verder verfijnd, zo ook bij de campagne van Mamdani. Zonder die grassroots campagne had hij nooit gewonnen met de hoogste opkomstcijfers sinds 1969 én met meer dan 50% van de uitgebrachte stemmen.
Hij behaalde uiteindelijk dus meer stemmen dan een drievoudige voormalige gouverneur van de staat New York, Andrew Cuomo, en de republikeinse kandidaat Sliwa samen. Nochtans haalde Mamdani in februari van dit jaar met moeite 1% in de peilingen. Hij was voor de wereld én voor New Yorkers nog een nobele onbekende.
5 lessen in wervend organiseren
Hieronder vijf lessen die we kunnen leren uit Mamdani’s masterclass in wervend organiseren, een manier om de slagkracht van je campagne snel en effectief op te schalen. Het zijn lessen die niet alleen relevant zijn voor progressieve partijen, maar ook voor middenveldorganisaties die draagvlak en macht willen opbouwen rond een agenda die breed gedeeld en diep gevoeld wordt.
1. Luister voor je gaat praten
Mamdani’s eerste campagnevideo’s illustreerden al dat deze campagne geen klassieke verkiezingscampagne was. Hij ging niet meteen de straat op met een verkiezingsprogramma, maar je zag hoe hij het gesprek aanging. En vooral: dat hij luisterde. Hij bevroeg mensen op straat, taxichauffeurs, arbeiders, kleine zelfstandigen en ga zo maar door.
New York heeft 8,5 miljoen inwoners en is het economische hart van de VS. De kosten om er te leven zijn ontzettend hoog en blijven oplopen. Mamdani hoorde New Yorkers hun frustraties delen. En nee, die bleken niet te gaan over de vraag of Israël een Joodse staat moet blijven (het stokpaardje van die andere kandidaat, Cuomo) of over “hoe woke het onderwijs mag zijn”.
Enkele thema’s keren telkens terug in de vaak pijnlijke verhalen van inwoners. De huurprijzen stijgen razendsnel, en wie in de stad werkt, moet steeds vaker verhuizen omdat wonen onbetaalbaar wordt. Ook het openbaar vervoer is duur, onveilig en onbetrouwbaar, waardoor pendelaars van buiten de stad het nog zwaarder hebben. Tel daar de hoge kosten voor boodschappen en kinderopvang bij, en veel New Yorkers zien geen andere uitweg dan de stad te verlaten of in armoede te belanden.
“Je basis verbreden is niet voldoende. Want hoe organiseer je in godsnaam ruim 100.000 vrijwilligers? Met een groot kader aan aansturende betaalde krachten? Vergeet het maar. Toch niet als je de progressieve kandidaat bent. ”
2. Maak dat je politieke agenda een antwoord biedt op een breed gedeelde en diepgevoelde pijn bij mensen
In een organizing campagne is luisteren niet performatief. Het is niet doen alsof je luistert om dan zo snel mogelijk je punt te maken. Het gaat écht om luisteren in functie van het in kaart brengen van gedeelde noden, waarop je een gedeelde strijd – of in dit geval een verkiezingsprogramma, kan bouwen.
Het programma van Mamdani is niet gebaseerd op het werk van een denktank of het resultaat van het getouwtrek van lobbygroepen. Zijn centrale eisen en beleidsvoorstellen komen voort uit de pijn die New Yorkers deelden tijdens gesprekken die hij en zijn medestanders voerden aan het begin van de campagne.
De meest zichtbare verkiezingsbelofte: betaalbaar wonen door het bevriezen van de huurbedragen. Maar Mamdani zette ook sterk in op extra investeringen in gratis, veiliger en snel openbaar vervoer en op het aanbieden van betaalbaar voedsel via kruidenierszaken die door de stad zelf worden ingericht. Dat zijn enkele van de strijdpunten die stuk voor stuk het verschil hebben gemaakt. Mamdani herhaalde de beloftes opnieuw tijdens zijn overwinningsspeech op de avond van de verkiezingen. Een speech waarin de gewone New Yorker opnieuw centraal stond: “We will fight for you, because we are you.”
Op verkiezingsdag bleek dat de Mamdani campagne mensen echt iets gaf om vóór te stemmen. Uit de exitpoll van CNN meteen na de verkiezingen bleek dat bij 86% van Mamdani’s stemmers hun stem duidelijk vóór Mamdani en zijn beleidsvoorstellen was, eerder dan tégen een andere kandidaat. Bij Cuomo stemde slechts 46% voor de kandidaat omwille van wie hij was of zijn programma.
Dezelfde exitpoll polste ook naar de kwaliteiten die er uitsprongen bij de kandidaten, aldus hun kiezers. Bij Mamdani: “hij brengt broodnodige verandering” (41%) en “hij zet zich in voor mensen zoals mij” (29%). Cuomo moest het vooral hebben van zijn ervaring (50%), want slechts 10% van de kiezers gelooft dat hij zich zou inzetten voor mensen als hen.
3. Verbreed je basis: werf supporters en geef ze een rol
Naar aanloop van de democratische voorverkiezingen in juni, kon Mamdani al rekenen op 50.000 vrijwilligers. Een aanvankelijk kleine, maar goed geoliede campagnemachine bracht die op goed een half jaar samen.
Die vrijwilligers werden ingeschakeld voor activiteiten zoals canvassen, waarbij ze in een wijk van deur tot deur gaan om te luisteren naar de pijn en frustraties van mensen en die te koppelen aan de agenda van hun kandidaat. Tegen de voorverkiezing in juni werd er aangeklopt aan maar liefst 1,6 miljoen deuren. Het team van Mamdani zette ook in op telefonisch campagnevoeren, waarbij ook supporters die buiten New York woonden hun steentje konden bijdragen.
In de laatste week van de campagne was het aantal actieve supporters opgelopen tot ruim 100.000 vrijwilligers. Uiteindelijk werd door die ongekende inspanning op de allerlaatste dag voor de verkiezingen nog een record gevestigd: 3 miljoen keer werd uiteindelijk aan een deur geklopt. Ongezien bij burgemeestersverkiezingen in de stad. Het cijfer van het aantal telefoontjes is niet minder spectaculair: tijdens de volledige campagne werd uiteindelijk 4,4 miljoen keer gebeld naar potentiële kiezers.
4. Versterk je basis: grassroots leiderschap
Je basis verbreden is niet voldoende. Want hoe organiseer je in godsnaam ruim 100.000 vrijwilligers? Met een groot kader aan aansturende betaalde krachten? Vergeet het maar. Toch niet als je de progressieve kandidaat bent. Uiteraard zijn er betaalde krachten in zo’n campagne. Maar dat zijn er enkele tientallen, geen honderden.
Leiderschapsontwikkeling is het kloppende hart van alle organizing campagnes. Het gaat niet om een klassieke top-down invulling van leiderschap, maar om een aanpak waarbij een beroep wordt gedaan op het leiderschap van toegewijde vrijwilligers, die met een minimum aan training van een klein kader, zelf aan de slag gaan en aangemoedigd worden om een grotere rol op te nemen, inclusief verantwoordelijkheid voor een nieuwe lading vrijwilligers.
Tascha van Auken, de organizing directeur van Mamdani’s campagne, omschreef het zo: “Leadership is not about having all of the answers, it’s about the willingness to step into the unknown and inspire others to imagine something better.”
Eén van de voornaamste vormen van “grassroots leiderschap” in deze campagne werd uitgeoefend door de “field leads” die andere vrijwilligers zouden klaarstomen en coördineren als er in een buurt van deur tot deur wordt gegaan. Veel van deze leads deden een shift per week. Aan het eind van de campagne waren ze met 700 van die super-vrijwilligers die samen de ruggengraat van de campagne op straat vormden.
5. Verbreed je basis verder door slimme allianties en betrek ook hun achterban
Mamdani en zijn dichtste medestanders van het DSA (Democratic Socialists of America) trokken lessen uit vorige onsuccesvolle pogingen of succesvolle campagnes op kleinere schaal. Ze leerden dat je niet alleen kan winnen tegen dergelijk machtige tegenstanders.
Mamdani ging een alliantie aan met een andere kandidaat-burgemeester, Lander, die zelf een Joodse achtergrond heeft. Dat was niet onbelangrijk, gezien zijn uitgesproken steun voor de Palestijnse zaak hem een doelwit maakte van ongefundeerde beschuldigingen van antisemitisme.
In de voorverkiezingen in New York geldt een systeem van ‘ranked choice voting’ waarbij je ook een tweede en derde voorkeur opgeeft en je stem dus nog steeds impact heeft als jouw kandidaat afvalt. De alliantie met Lander betekende dat zowel Mamdani als Lander hun supporters vroegen om de andere op plaats 2 te zetten.
Belangrijke anti-zionistische Joodse actiegroepen zoals Jewish Voice For Peace hebben mee de campagne en het leiderschap van Mamdani onderschreven. Ook zij zetten teams op die van deur tot deur gingen om, met een focus op buurten met een sterke Joodse aanwezigheid, gericht New Yorkers aan te spreken en de strijd aan te gaan met de desinformatie gevoed door de desinformatiecampagnes van Cuomo en anderen.
De alliantievorming bleef echter niet beperkt tot die met andere progressieve kandidaten of Joodse actiegroepen. Ook de lokale afdeling van de jongerenklimaatbeweging Sunrise Movement en de invloedrijke Working Families Party sloten zich graag aan. Die laatste mobiliseerden naar aanleiding van de voorverkiezingen alleen al meer dan 1000 vrijwilligers.
Daarnaast spraken verschillende vakbondseenheden hun steun uit voor Mamdani. Bij de voorverkiezing bleef het nog bij enkele van de meest progressieve afdelingen, maar na de voorverkiezingen, toen men echt ging geloven in de kansen van Mamdani, bleef hij bouwen aan een sterkere alliantie, waarbij meer vakbonden zijn campagne onderschreven. Zelfs minder progressieve democraten zagen zich na de voorverkiezingen gedwongen om hun steun uit te spreken.
Conclusie: leer zelf wervend organiseren en geef een boost aan je campagnes
De succesvolle campagne van Mamdani komt dus niet uit het niets. Hij bleef overeind en leek onvermoeibaar in het afslaan van politieke aanvallen en het herhalen van zijn programma, waarin zoveel New Yorkers zich kunnen herkennen. Hij schetste een verhaal van hoop dat aan Obama’s eerste campagne deed denken, maar dan met een inhoud die veel progressiever was. Steeds met een glimlach, steeds met volle overtuiging.
Maar het zou een pijnlijke vergissing zijn om zijn campagnesucces alleen daaraan toe te schrijven. Waar Andrew Cuomo zijn campagne baseerde op de kracht van het georganiseerde geld, daar lag de kracht van Mamdani in georganiseerde mensen. Dat werd ook meermaals benadrukt door zowel hemzelf als andere sprekers uit het campagneteam op de overwinningsbijeenkomst.
Zowel Mamdani, als het DSA, hebben jarenlang ervaring opgebouwd in het wervend organiseren. Het is niet de snelste weg naar succes, maar wel eentje die keer op keer zijn effect bewijst. Niet alleen voor politieke partijen maar ook voor middenveldorganisaties. Zo was het een sleutel tot ongezien succes voor de militante huurdersbond KC Tenants in de strijd met grote verhuurfirma’s. De methode liet het ook toe dat de jongerenklimaatorganisatie Sunrise Movement in een mum van tijd krachtige afdelingen uit te bouwen in het hele land én dat Jewish Voice for Peace voor het eerst een vuist kon maken tegen het dominante Zionisme in de Amerikaanse politiek.
Het moderne community organizing is veel geëvolueerd sinds de tijd waarin het inspiratie gaf aan het vroege opbouwwerk bij ons vanaf de jaren ’70. Stilaan worden de recepten ook bij ons herontdekt en opnieuw aangeleerd: op zoek naar sterkere campagnes, gedragen door een groeiende achterban.
Wanneer eindigt een krachtige organizing strategie? Wel, als je het slim aanpakt, dan nooit. Elke campagne biedt je een kans om de fundamenten te leggen voor volgende, meer ambitieuze overwinningen. Wie slim organiseert en volhoudt, die kan ook een verlieservaring gebruiken om je basis te versterken door de mensen die je in beweging bracht verder aan jou te binden. Intussen verfijn je de recepten. “Never a failure, always a lesson,” vatten organizers dat soms samen.
Het feit dat Obama zijn organizing afdeling heeft opgedoekt na zijn eerste verkiezingsoverwinning, was misschien wel zijn grootste fout. Hij verloor de georganiseerde steun van mensen om zijn meer ambitieuze doelstellingen met steun van buitenaf door te drukken. Het campagneteam van Mamdani heeft ook deze les geleerd en was op de verkiezingsavond duidelijk: deze keer zal er niet gedemobiliseerd worden.
Zelf aan de slag?
Ben je ook geprikkeld door de sterke campagne van Mamdani? Wil je meer inzicht verwerven en tips krijgen hoe je zijn principes kan inzetten in de campagnes van jouw organisatie? Kom dan naar Jeroen’s gratis Webinar: Winnen doe je niet alleen. Achter de schermen bij Zohran Mamdani.
Wie zich verder wil verdiepen, kan zich ook inschrijven voor de volgende editie van onze opleiding “wervend organiseren”. Opgelet: de plaatsen zijn beperkt en deze opleiding raakt snel volzet!
