Health Impact Coalition (HIC)
In de internationale samenwerking zijn versnippering en parallelle werking al te vaak de norm. De Health Impact Coalition (HIC) wil daar radicaal van afstappen. Acht erkende Belgische ngo’s die actief zijn in gezondheidszorg in het Globale Zuiden bundelen hun krachten in een innovatief samenwerkingsmodel. Hun doel: meer structurele gezondheidsimpact realiseren door strategische samenwerking, gedeelde structuren en een gezamenlijke positionering.
Wat begon als informeel overleg tussen directeurs, evolueerde op korte tijd tot een project met stevige fundamenten. Met ondersteuning van S&L Impact slaagde de coalitie erin om een strategisch kader, een gedeelde governance, operationele werkstructuren en een eerste implementatieplan uit te tekenen. In 2027 willen de organisaties met één gezamenlijk programma naar buiten treden. Een ambitieus traject dus - én tegelijk een noodzakelijke stap in een sector die nood heeft aan meer samenwerking en zichtbare resultaten.
Van versnippering naar synergie
De kracht van de HIC ligt in het inhoudelijke vertrekpunt. Alle deelnemende organisaties – waaronder Memisa, Artsen Zonder Vakantie en andere gevestigde spelers - delen de overtuiging dat gezondheidszorg pas duurzaam versterkt wordt als ze vertrekt vanuit systeemdenken. In plaats van elk afzonderlijk programma’s op te zetten in dezelfde regio’s, willen de partners samen werken aan de volledige zorgketen: van gezondheidspost tot ziekenhuis, van capaciteitsopbouw tot beleidsbeïnvloeding.
Elies Van Belle (Memisa) legt uit: “We zijn complementair. Sommigen onder ons werken in ziekenhuizen, anderen in eerstelijnszorg, opleiding of beleidsbeïnvloeding. Samen kunnen we die schakels verbinden tot een stevig geheel. Dat maakt onze gezamenlijke inzet efficiënter én relevanter.”
Die complementariteit vertaalt zich ook in concrete praktijk. Zo ontstond uit de samenwerking een partnerschap rond pediatrische zorg in een aantal landen, waarin Memisa, Artsen Zonder Vakantie en Keten van Hoop België (Chaine de l’espoir Belgique) hun expertise op elkaar afstemmen.
Voor Stefaan Bonte (AZV) is dat exemplarisch voor wat HIC wil bereiken: “We vertrekken niet vanuit een structuur, maar vanuit de noden op het terrein en het besef dat samenwerking daar het verschil maakt.”
“We verbinden schakels in het zorgsysteem. Die systemische benadering maakt samenwerking essentieel.”
Een stevige basis voor gedeelde strategie
De samenwerking kreeg vorm via een stuurgroep van directeurs, drie actieve werkgroepen en de aanstelling van een coördinator. Parallel werd een Memorandum of Understanding opgesteld, waarin afspraken over governance, gedeelde verantwoordelijkheden en financiële modaliteiten voor de aanloopfase zijn vastgelegd. Deze structuur laat toe om flexibel te blijven, zonder in te boeten op duidelijkheid.
HIC werkt intussen op drie sporen: een gezamenlijke DGD-aanvraag voor de programmacyclus 2027–2031, de ontwikkeling van shared services voor backoffice-ondersteuning, en een heldere communicatiestrategie, gericht op het brede publiek maar ook op stakeholders zoals DGD, Enabel, het Instituut voor Tropische Geneeskunde en Europese partners. Tegelijk wordt er gewerkt aan een mapping van wie waar actief is, met welke expertise. Die analyse is cruciaal om samenwerking per land of thema strategisch te organiseren.
De strategische rol van S&L
Om snelheid én draagvlak te combineren, deed HIC een beroep op de externe begeleiding van S&L. Koenraad Depauw en Jeroen Van Hove begeleidden het volledige traject: van visievorming tot het opzetten van werkstructuren en het faciliteren van gedeelde besluitvorming. Ze konden met een sterke methodologie en dankzij hun ervaring met coalities op heel korte tijd een sfeer van vertrouwen creëren in de groep en resultaat boeken.
Elies Van Belle blikt tevreden terug op die samenwerking: “De begeleiding van S&L heeft ons echt geholpen om op korte tijd tot gedragen keuzes te komen. Zonder hen zaten we nog in een fase van intentieverklaringen. Nu hebben we een duidelijk kader en een haalbare roadmap.”
Ook Stefaan Bonte benadrukt de toegevoegde waarde van de externe blik: “S&L bracht richting in een complex proces. Ze respecteerden onze eigenheid, maar daagden ons ook uit om samen verder te denken dan we afzonderlijk zouden doen.”
De aanpak van S&L was pragmatisch en gefaseerd. Eerst werd samen met de stuurgroep een strategisch kader en ambitie gedefinieerd. Daarna volgde de concretisering in werkstructuren, afsprakenkaders en de voorbereiding van de aanwerving van een coördinator. Op elk moment was de ondersteuning gericht op het versterken van eigenaarschap binnen de groep, zonder in te boeten op snelheid of scherpte.
“Zonder de externe begeleiding van S&L was het niet gelukt om dit tempo én deze kwaliteit te halen.”
Vooruitblik: gedeelde kracht in uitvoering
Met de basis nu stevig verankerd, focust HIC op uitvoering. De mogelijkheid van gedeelde diensten – zoals bv. juridische ondersteuning, ICT, integriteit, reisbeheer - worden verder uitgewerkt. De lokale consultaties voor de gezamenlijke programmavoorstellen gaan van start. En richting 2026 volgt de uitrol van een publieksmoment om de samenwerking ook extern in de kijker te zetten.
Toch blijft de ambitie verder reiken dan de DGD-programmacyclus. HIC is bedoeld als een open model: organisaties behouden hun autonomie, maar stappen in een gedeeld traject dat ruimte laat voor nuance, flexibiliteit en toekomstige uitbreiding. Of zoals Stefaan het samenvat: “We bouwen geen gesloten ecosysteem, maar een werkmodel waarin samenwerking vanzelfsprekend, wendbaar én schaalbaar wordt.”
Spreekt deze case jou aan?
Dan luisteren we graag naar de specifieke noden van jouw organisatie. We komen in duo naar jouw vraag luisteren en doen een eerste voorstel. Op basis van de feedback en verdere co-creatie bezorgen we een finaal voorstel.
